Eldeki malın satış değerini ifade eden terim “rayiç” olarak bilinir. Gayrimenkul satış işlemleri için rayiç bedeli, malın güncel piyasa koşullarında alım satım değerini yansıtır. Bu nedenle, herhangi bir gayrimenkulün alım satım işlemi yapılabilmesi için rayiç bedelinin bilinmesi gereklidir. Rayiç bedeli hesaplaması, emlak vergisi veya gayrimenkul özellikleri temel alınarak iki farklı yöntemle yapılabilir.
Emlak vergisi üzerinden hesaplama, yetkilendirilmiş valilik komisyonları tarafından gerçekleştirilir. Tapu kaydı rayiç bedeli öğrenmek için gayrimenkulün bulunduğu bölge belediyesine başvurulabilir. Ayrıca, e-devlet üzerinden Tüm Belediye Hizmetleri sayfasını ziyaret ederek de rayiç bedel sorgulaması yapılabilir. Ancak, emlak vergisi baz alınarak belirlenen bu bedel, gayrimenkulün gerçek piyasa değerinin altında bir bedeli yansıtabilir.
Gayrimenkulün lokasyonu, kat konumu, sosyal imkanları gibi özellikleri baz alarak hesaplama yapmak için ise aynı semtte yer alan 3 gayrimenkulün rayiç bedellerinin toplamı, aynı konutların metrekarelerinin toplamına bölünür. Bu şekilde elde edilen birim fiyat, rayiç bedeli belirlenmek istenen gayrimenkulün metrekaresi ile çarpılarak hesaplanır. Sonuç olarak, gayrimenkulün m2 başına yaklaşık rayiç bedeli belirlenir.
Rayiç bedel nasıl belirlenir?
Rayiç bedel, bir gayrimenkulün güncel piyasa şartlarındaki alım-satım değerini ifade eder. Bu değer, bir malın satış değeri anlamına gelen rayiç ile aynı anlama gelir. Gayrimenkul alım-satım işlemlerini gerçekleştirmek için rayiç bedelini bilmek gerekir.
Rayiç bedel hesaplama yöntemleri iki şekildedir:
- Emlak Vergisi Üzerinden Hesaplama: Bu yöntemde, valiliklerin atadığı komisyonlar tarafından yapılır. Tapu rayiç bedelini öğrenmek için gayrimenkulün bulunduğu bölge belediyesine başvurulabilir. Ayrıca e-devlet üzerinden Tüm Belediye Hizmetleri sayfasını ziyaret ederek de rayiç bedeli sorgulama yapılabilir. Emlak vergisi baz alınarak belirlenen bu bedel, gayrimenkulün en düşük alım-satım değeridir. Piyasa koşullarının altındaki bir bedeli verebilir.
- Gayrimenkul Özellikleri Üzerinden Hesaplama: Bu yöntemde, gayrimenkulün lokasyonu, kat konumu, sosyal imkanları gibi özellikleri dikkate alınır. Bu yöntemde aynı semtte bulunan 3 gayrimenkulün rayiç bedellerinin toplamı, aynı konutların metrekarelerinin toplamına bölünür. Çıkan sonuç, rayiç bedeli belirlenmek istenen gayrimenkulün metrekaresi ile çarpılır. Elde edilen değer, gayrimenkulün metrekare başına yaklaşık rayiç bedelidir.
Genel olarak, rayiç bedel, gayrimenkulün lokasyonu, özellikleri, piyasa koşulları ve emlak vergisi gibi faktörler göz önüne alınarak belirlenir. Ancak, rayiç bedel sadece bir tahmindir ve gerçek satış fiyatı, piyasa koşullarına göre farklılık gösterebilir.